ریل آسانسور
یکی از اصلی‌ترین قطعات که در آسانسور وجود دارد ریل آسانسور است که تأثیر مهمی در عملکرد آسانسور دارد. درصورتی‌که از ریل‌های بی‌کیفیت استفاده شود باعث لرزش‌های متناوب در کابین آسانسور می‌شود. از اصلی‌ترین عملکردهای ریل آسانسور، هدایت کابین در مسیر مشخص و راستای قائم است. ریل ها در انواع آسانسور، انواع بالابر مانند بالابر خانگی، بالابر ویلچر بر، جک معلول و … کاربرد دارند. در ادامه این مقاله ریل آسانسور از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
عملکرد ریل آسانسور
این قطعه در آسانسور وظایف مهمی را برعهده دارد. از جمله وظایف ریل آسانسور میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اولین و مهمترین وظیفة این قطع هدایت کابین آسانسور و تعادل وزنه‌ها در هنگام حرکت آسانسور است که مانع از حرکت افقی آسانسور و برخورد آن با دیواره می‌شود.
- دومین وظیفه ریل آسانسور این است که از نوسانات آسانسور در هنگام حرکت عمودی جلوگیری می‌کند.
- سومین وظیفه این قطعه توقف اضطراری کابین‌ها در شرایط اضطراری است. (عملکرد ترمز ایمنی پاشورت) که همانند دیسک‌های چرخ در خودرو عمل می‌کنند و کابین به ریل قفل می‌شود.
به‌طورکلی این محصول باید استحکام کافی و تحمل نیروهای ناشی از ترمز ایمنی را داشته باشد و به‌گونه‌ای نصب شود که اثرات نامطلوب ناشی از نشت ساختمان را اصلاح کند.
نصب ریل آسانسور به چه صورت است؟
نصب این‌گونه محصولات در آسانسور از اهمیت بالایی برخوردار است، چون ایمنی کل ساختمان را مختل می‌کند. ریل‌های راهنما و اتصالات آن‌ها باید در برابر بار و نیرویی که به آن‌ها وارد می‌شوند، مقاومت بالایی داشته باشند. تا از کارکرد ایمنی آسانسور اطمینان کافی حاصل شود. از جمله مهمترین موارد در نصب ریل دقت در شاقول بودن است. میزان رواداری یا تولرانس انحراف از محور قائم باید مطابق کدهای استاندارد باشد. نکته دیگر این است که ریل ها باید دقیقا روبروی یکدیگر باشند. به عبارتی نیش (یا تیغه ریل ها) نباید از خط فاصل دو ریل با زاویه نصب شوند. ریل‌های نصب شده در آسانسور حتماً باید به‌صورت شاقول شده باشند و فاصلة بین آن‌ها در مسیر حرکت کابین و متعلقات آن‌ها، ثابت باشند. زیرا اگر به‌صورت ناشاقول باشد آسانسور عملکرد بسیار بی‌کیفیتی خواهد داشت و همیشه دچار خرابی خواهد شد. نصب ناصحیح ریل آسانسور باعث ارتعاش بسیار شدید در کابین‌ها می‌شود.
انواع ریل آسانسور طبق روند تولیدشان
ریل آسانسور به‌طورکلی به دو نوع نورد سرد و ماشین‌کاری ساخته می‌شود. همچنین نیروهای
دینامیکی در طول مسیر حرکت تغییر می‌کنند. شکل هندسی مقطع ریل آسانسور بصورت T انگلیسی است. این شکل شبیه به مغاطع سه پر فولادی است.
بر این اساس سه نوع ریل رایج در بازار برای آسانسورهای متداول عبارت اند از:
- ریل T5
- ریل T9
- ریل T16
انتخاب ریل مناسب به پارامترهایی همچون ظرفیت آسانسور، سرعت آسانسور و ارتفاع آسانسور بستگی دارد.
نحوه انتخاب ریل مناسب
معمولاً آسانسورهایی که ظرفیت حدود 7 نفر و ارتفاع 30 متر دارند بهتر است از ریل T5 برای تعادل و T9برای کابین استفاده کنند. اگر ارتفاع آسانسور بیشتر باشد معمولاً از ریل‌های T16 برای کابین استفاده می‌کنند تا مانع از سقوط آسانسور شوند.
آسانسورهایی که ظرفیت حدود 12 نفر با ارتفاع 50 متر دارند استفاده از ریل T9 برای تعادل و ریل T16 برای کابین مناسب‌تر است. همچنین برای ارتفاع‌های بالاتر ریل T125 کاربرد بیشتری دارد. در آسانسورهایی با ظرفیت 12 نفر، ریل T16 برای تعادل و ریل T125 برای کابین مورداستفاده قرار می‌گیرند.
نکات ایمنی لازم برای نصب ریل آسانسور
نکته اولیه در نصب ریل‌ها، نصب محکم آن‌ها است که اثرات ناشی از نشست ساختمان به‌سادگی جبران شوند. ریل دارای متعلقاتی از جمله لقمه، براکت، پیچ‌ومهره و… است که با سازه کلی ساختمان محکم و چفت می‌شوند. کابین آسانسورها نیز توسط کفشک به ریل متصل می‌شوند.
همچنین باید توجه داشت که در ساختمان‌هایی که ارتفاع بیش از 40 متر دارند نیروی ناشی از اصطکاک ریل با براکت و نیز علاوه بر وزن ریل، نیروی پاشورت هم لحاظ می‌شود. در نتیجه اتصالات آن‌ها باید به‌اندازه
کافی محکم و دارای استحکام بالا باشند تا از ایمنی ساختمان اطمینان حاصل کرد.
ریل مناسب چه خصوصیاتی دارد؟
ریلی با کیفیت است که دارای استاندارد ISO اروپایی باشد.
اگر ریل موردنظر شما ساخت چین باشد، عبارت SAVERA CHINA مابین دو سوراخ انتهای داخل ریل وجود دارد.
مواد اولیه برای ساخت ریل با ISO اروپا تطابق داشته باشند.
از فاکتورهای مهم برای انتخاب ریل، کیفیت بالای ریل، قابلیت ارتقای آن و قیمت مناسب آن هستند.
شرکت سازندة ریل باید سابقه کاری در پروژه‌های معتبر را داشته باشد.
انواع ریل‌های موجود در ایران
ریل های موجود در بازار ایرانی را می توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد. دسته اول محصولات برندها معتبر و بنام جهانی مانند سوپرساورا و مونته فرو ایتالیا هستند. دسته دوم ریل های چینی یا ترک هستند که کیفیت پایین تری دارند. و دسته سوم ریل های ساخت ایران می باشند.
- ریل مونته فرو چین
- ترک (تی 5)
- آیگون ترکیه
- فالکون ترکیه
- ساورا
- مارازی ایتالیا
ریل آسانسور از جمله قطعات مهم آسانسور است که انتخاب آن به ویژگی‌هایی همچون ارتفاع آسانسور، سرعت و ظرفیت آسانسور بستگی دارد. در انواع ماشین‌کاری و نورد سرد وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های مخصوص خود را دارند.
