آسانسور به عنوان بخشی اساسی از ساختمان به عنوان سرمایه گذاری بلندمدت محسوب میشود. وسیله ای که هر روز در ساختمان بارها و بارها مورد استفاده قرار میگیرد و خرابی یا توقف آن، کار را برای ساکنین یا مراجعان بسیار سخت خواهد کرد. بنابراین باید به نکات خرید آسانسوردر فرایند انتخاب و تامین تجهیزات توجه ویژه ای نمود. آسانسور دستگاهی است که باید از نقطه نظر قابلیت اطمینان و ایمنی با دقت و حساسیت بالایی مورد توجه قرار گیرد. نکات مهمی در خرید آسانسور وجود دارد که لحاظ کردن آنها باعث کاهش هزینه ها چه در زمان خرید و چه در بلندمدت میشود. در ادامه 10 نکته مهمی که پیش از خرید آسانسور باید مورد توجه قرار داد بررسی میشود.
1. نوع سیستم آسانسور را به درستی انتخاب کنید
اولین و مهمترین گام پیش از خرید یک آسانسور تعیین نوع سیستم محرکه و ساختار آن است. انواع گوناگونی از سیستم های محرکه برای آسانسور وجود دارند. سیستم های کششی، سیستم های هیدرولیک، سیستم های MRL، سیستم های اسکرو، دنده شانه، وینچ و … معروف ترین انواع آسانسور هستند که هر یک نیز مدل های گوناگونی دارند. بعنوان مثال آسانسورهای کششی با موتورگیربکس یا آسانسورهای کششی با موتور گیرلس.
باید توجه داشته باشید که هر یک از این سیستم ها ویژگی های منحصر بفردی دارند و برای هر شرایطی مناسب نیستند. بنابراین لازم است شرایط کاربری و مشخصات اولیه آسانسور ازقبیل ظرفیت، سرعت، ترافیک، تعداد توقف و … تعیین کنید. و در رابطه با بهترین نوع آسانسور با توجه به مشخصات یاد شده ضمن مشورت با کارشناسان مطالعه و بررسی های لازم را بعمل آورید.
بعنوان مثال، اگر یک ساختمان اداری با هفت ایستگاه در دست بررسی است، احتمالا باید سیستم های کششی را مورد بررسی قرار دهید. و دور سیستم های هیدرولیک را خط بکشید. ولی اگر یک آسانسور خودروبر برای جابجایی بین دو طبقه پارکینگ مورد نظر است، قبل از هرچیز باید به آسانسور هیدرولیک فکر کنید. گاهی انتخاب نوع سیستم آسانسور پیچیده میشود. شرایطی را در نظر بگیرید که هم آسانسور هیدرولیک و هم آسانسور کششی به خوبی عمل میکنند. هر دو سیستم واحد شرایط لازم هتسند و میتوانند سرویس دهی خوبی داشته باشند. در اینجا باید سایر پارامترها مورد توجه قرار گیرد. برای مثال میدانیم که آسانسور هیدرولیک نیازی به اتاقک موتورخانه در بالای ساختمان ندارد. اگر این موضوع برای سازندگان ساختمان از نظر هزینه و فضا اهمیت داشته باشد آسانسور هیدرولیک یک امتیاز برای خود ذخیره میکند.
2. نکات خرید آسانسور در ارتباط با ظرفیت و تعداد
اگر شما پیش بینی تردد زیادی را در ساختمانتان میکنید بهتر است به بیش از یک آسانسور فکر کنید. محاسبات ترافیک آسانسور را با توجه به شرایط ساختمان به دقت انجام دهید. پس از آن مشخص شود تعداد و ظرفیت بهینه هر آسانسور چگونه باید باشد. همچنین برای تردد افراد مسن و یا معلول (با ویلچر) نیز زیاد باید پیش بینی های لازم انجام شود. در هر صورت وجود دو دستگاه آسانسور در ساختمان میتواند بسیار مفید باشد. در این وضعیت، در صورت خرابی یکی از دستگاه ها یا هنگام سرویس، دستگاه دیگر در دسترس خواهد بود.
در حال حاضر مقررات ملی ساختمان، الزاماتی در ارتباط با حداقل ظرفیت، نوع و تعداد آسانسور تدوین نموده است. با این حال بهتر است گام را از الزامات اولیه فراتر نهاده و با توجه به حساسیت بالای آسانسور در ساختمان آینده نگری بیشتری داشته باشیم. باید به این نکته توجه کرد که در یک آسانسور با ظرفیت مفید شش نفر، در واقعیت به زحمت شش نفر جای میگیرند. این موضوع به الزامات ایمنی باز میگردد. بنابراین اگر نیاز ترافیکی یک ساختمان را آسانسوری با 6 نفر ظرفیت براورد میکنید، بهتر است به فکر تامین یک آسانسور 8 یا 10 نفره باشید.
3. سرعت از مهم ترین نکات خرید آسانسور میباشد
یکی از مهمترین مسائل در مورد آسانسور سرعت آن است. سرعت آسانسور باید در تناسب با شرایط کاربری ساختمان، طول مسیر حرکت آسانسور، و البته ترافیک کاری آن مورد بررسی قرار گیرد. در محاسبات ترافیک سرعت آسانسور (ها) نیز باید مشخص شوند. باید توجه داشته باشید که سرعت های بالای آسانسور در مسیرهای طولانی توجیه دارند. مثلا ساختمانی با 12 طبقه سرعت 1 متربرثانیه سرعت کمی بنظر میرسد. ولی همین سرعت برای یک ساختمان 4 طبقه مناسب است.
4. ایمنی، اولویت اول نکات خرید آسانسور
شاید بتوان مهمترین نکات خرید آسانسور را موضوع ایمنی دانست. از فروشندگان آسانسور بخواهید لیستی از عملکردها و قطعات ایمنی پیشنهادی را به شما ارائه دهند. همچنین اگر مواردی را به جز تمهیدات استاندارد برای ایمنی بیشتر پیشنهاد میکنند مورد بررسی قرار دهید. مشخصات فنی، برند و گواهینامه های استاندارد تجهیزات ایمنی باید کاملا مشخص و هنگام نصب تطبیق داده شوند. عملکردهای ایمنی را هنگام راه اندازی آسانسور بطور کامل کنترل و آزمایش کنید.
اگر آسانسور شما به نوعی است که اجبارا مورد بازرسی استاندارد قرار نمیگیرد، برای احتیاط بیشتر میتوانید از شرکت های بازرسی آسانسور بخواهید که دستگاه شما را بدون تشریفات قانونی صرفا مورد بازرسی ایمنی قرار دهند.
5. از سیستمهای کنترل انحصاری اجتناب کنید
بسیاری از آسانسورهای جدید و یا قطعات آنها شرایطی خاص دارند که در انحصار یک شرکت سازنده است. اگر شما از سیستم های کنترل خاص برای آسانسور استفاده کنید احتمالا برای سرویس و تعمیرات مجبور خواهید بود صرفا از همان شرکت سازنده کمک بگیرید. این وضعیت میتواند دو مشکل اساسی ایجاد کند. اول اینکه دسترسی به شرکت سازنده مشکل باشد و نتوانید از سرویسکاران در بازار محلی استفاده کنید. دوم اینکه ممکن است قیمت بالایی برای سرویس و تعمیرات از طرف شرکت های انحصاری مطالبه شود. اصولا وقتی از آسانسورها با اجزای خاص استفاده میشود بسیار دشوار است برای نگهداری و تعمیرات آنها قیمتی رقابتی پیدا کنید. معمولا 5 تا 10 سال بعد، پیمانکاران دیگر به ابزارها و اجزا سیستم کنترل جدید دسترسی پیدا میکنند و پس از آن هزینه های نگهداری آنها معقول و مناسب میشود.
6. پرهیز از آسانسورهایی با طراحی های خاص و انحصاری
برخی از آسانسورهای جدید و خصوصا انواع خاصی از آسانسورهای بدون موتورخانه (MRL) که از اجزا و قطعات جدیدتر و پیچیده تر تشکیل شده اند از نظر فنی، اجرایی و بازرگانی حالت انجصاری دارند. تجهیزات و قطعات این گونه آسانسورها بسیار گرانتر از انواع رایج و معمول میباشند. عدم تولید قطعات آنها بعد از مدتی بدلیل کم شدن تقاضا یک نگرانی جدی است. بسیار مشاهده شده بعد از کمتر از یک سال قطعات آنها کمیاب میشود و از تولید خارج میشود. این موضوع مشکلات زیادی در زمینه نگهداری چه از نظر تامین قطعات چه از نظر هزینه ایجاد میکند.
7. در مورد هزینه های نگهداری بلند مدت پیش رو برآوردی داشته باشید
ممکن است آسانسوری خاص را با قیمت به نسبت ارزان خریداری کنید غافل از آنکه هزینه نگهداری آن به شدت بالا میباشد. وقتی آسانسوری خاص خریداری میکنید به ندرت بتوانید برای نگهداری از آن پیمانکاران مختلف و زیادی پیدا کنید به همین خاطر مجبور خواهید شد برای نگهداری از آن هزینه های زیادی بابت قرارداد نگهداری پرداخت کنید. برای جلوگیری از تحمیل همچین هزینه هایی ، حتما در زمان خرید آسانسور علاوه به مدنظر قراردادن قیمت آسانسور، به قیمت و چگونگی نگهداری و تعمیرات آن نیز دقت کنید.
8. به توانایی و ظرفیت خدمت دهی فروشنده توجه کنید
برخی از فروشندگان نمیتوانند خدمات پشتیبانی 24 ساعته و همچنین خدمات جغرافیایی لازم به تمام نقاط را داشته باشند.قبل از خرید آسانسور حتما با برخی مشتریان آن فروشنده تماس بگیرید. با آنها صحبت کنید و از نحوه پشتیبانی و خدمات فروشنده اطمینان حاصل کنید. همچنین میتوانید با سایر شرکت های فروشنده و خدمات دهنده آسانسور نیز تماس گرفته و از مشاوره آنها استفاده کنید. شرکت های معتبر آسانسوری از به اشتراک گذاشتن تجربه و دانش خود پرهیز نمیکنند و آنرا در اختیار افراد قرار میدهند. این را بدانید که در صنعت آسانسور فروش و یا نصب اولیه با قیمت پایین مرسوم میباشد.البته بعد از آن قرارداد گرانی برای خدمات و نگهداری منعقد میکنند که فروش اولیه ارزان را جبران میکند.
9. اعتبار فروشنده را از نظر زمان تحویل بررسی کنید.
بررسی حسن شهرت فروشندگان آسانسور در رابطه با پایبندی به چهارچوب قرارداد چه از نظر زمان و چه هزینه با پرس و جو از مشتریان قبلی امکانپذیر است. در صنعت آسانسور تاخیر در انجام کار و مطالبه مبالغی اضافی در طول پروژه، خیلی غیرمعمول نمیباشد. البته بسیاری از این موارد در این صنعت طبیعی است و تقصیری متوججه فروشندگان نیست. از بدقولی تامین کنندگان قطعات که بگذریم، تغییر در شرایط ساختمانی، تغییر نقشه ها و … عواملی اجتناب ناپذیر در این کار هستند. البته برخی از فروشندگان، پروژه را در زمان تعیین شده و بدون دریافت هزینه اضافی تحویل میدهند.میتوانید با استعلام و تحقیق از سایرمشتریان و سازندگان ساختمان در مورد نحوه خدمات رسانی فروشنده و همچنین تاخیر یا عدم تاخیر در اجرای پروژه ، از کیفیت انجام کار آگاهی حاصل کنید. در صنعت آسانسور تاخیر در انجام پروژه به دلیل پیچیدگی و فراوانی جزییات تاییده ها، معمول میباشد.
10. طول عمر آسانسور
فراموش نکنید آسانسور بخشی مهم از ساختمان شما خواهد شد. این دستگاه وسیله ای نیست که پس از مدت کوتاهی براحتی قابل جایگزین کردن باشد. بنابراین موضوع دوام و ماندگاری قطعات و تجهیزات مهم آسانسور باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
با پرس و جو در مورد تولیدکنندگان قطعات و همچنین فروشندگان قطعات آسانسور اطلاعاتی درباره دوام و ماندگاری محصولات به دست می آورید. برخی شرکت ها محصولاتی با عمر بسیار بالا ارایه میدهند. که بعد از سالهای زیاد هنوز هم نیاز به تعمیرات ندارند. میتوان با مشاوره از مشتریان آنها پیش بینی درستی در مورد محصولات آن شرکت ها به دست آورد. با توجه به اینکه هزینه بازسازی آسانسور حدود 50 تا 80 درصد یک آسانسور جدید میباشد لزوم انتخاب درست یک آسانسور با عمر مفید مناسب، بسیار حایز اهمیت میباشد.
عامل دیگری که بجز کیفیت قطعات مورد استفاده در طول عمر آسانسور تاثیر دارد، نحوه صحیح نصب، راه اندازی و برنامه سرویس و نگهداری مستمر است. گاهی اتفاق می افتد که بهترین تجهیزات آسانسور در دست نصابان ناشی خراب میشوند یا به دلیل اینکه بصورت منظم و دوره ای سرویس نشده اند زودتر از زمان انتظار از کار می افتند.
